Veroordeelden uit het Marnegebied in Veenhuizen en Ommerschans 1896-1901
Op 1 april 1818 werd de Maatschappij van Weldadigheid opgericht, met als doel armlastige Nederlanders door boerenarbeid te verheffen. In datzelfde jaar werd op het landgoed Westerbeeksloot, gemeente Vledder, de kolonie Frederiksoord gesticht, later gevolgd door Willemsoord en Wilhelminaoord. In deze koloniën werden hoeves gebouwd waar geselecteerde gezinnen uit heel het land geplaatst werden. De Maatschappij verkreeg daarnaast het vruchtgebruik van de vesting Ommerschans, die in eerste instantie gebruikt werd om zich misdragende kolonisten op te sluiten. Kort daarna werden de vrije koloniën aangevuld met onvrije koloniën, toen het bestuur van de Maatschappij contracten afsloot met de overheid voor de opvang van weeskinderen, landlopers en bedelaars. In de buurschap Veenhuizen, gemeente Norg, verrezen drie gestichten, terwijl ook de Ommerschans inmiddels gebruikt werd voor de huisvesting van bedelaars. Veteranen en arbeidershuisgezinnen, uit eigen beweging gekomen, bewoonden de huizen aan de buitenzijde van de gestichten.
Op 1 april 1818 werd de Maatschappij van Weldadigheid opgericht, met als doel armlastige Nederlanders door boerenarbeid te verheffen. In datzelfde jaar werd op het landgoed Westerbeeksloot, gemeente Vledder, de kolonie Frederiksoord gesticht, later gevolgd door Willemsoord en Wilhelminaoord. In deze koloniën werden hoeves gebouwd waar geselecteerde gezinnen uit heel het land geplaatst werden. De Maatschappij verkreeg daarnaast het vruchtgebruik van de vesting Ommerschans, die in eerste instantie gebruikt werd om zich misdragende kolonisten op te sluiten. Kort daarna werden de vrije koloniën aangevuld met onvrije koloniën, toen het bestuur van de Maatschappij contracten afsloot met de overheid voor de opvang van weeskinderen, landlopers en bedelaars. In de buurschap Veenhuizen, gemeente Norg, verrezen drie gestichten, terwijl ook de Ommerschans inmiddels gebruikt werd voor de huisvesting van bedelaars. Veteranen en arbeidershuisgezinnen, uit eigen beweging gekomen, bewoonden de huizen aan de buitenzijde van de gestichten.
Strafkolonies
In Veenhuizen en Ommerschans werden strafkolonies opgericht. Hier werden landlopers en bedelaars opgesloten en aan het werk gezet. Maar ook kolonisten konden hier terechtkomen, bijvoorbeeld als straf voor drankmisbruik, ontucht, verkwisting, brutaliteit of desertie. In 1859 werden de kolonies overgenomen door de Nederlandse staat. Van 1896 tot 1901 werd in Veenhuizen en Ommerschans de signalementskaart ingevoerd. De bedenker van dit systeem was de Fransman Alphonse Bertillon (1853-1917). Hij was van mening, dat op basis van nauwkeurige lichaamsmetingen de identiteit van het individu vastgelegd kon worden. Op dit eenvoudige theoretische principe bouwde Bertillon een gecompliceerde identificatie methode, waarin lichaamsmetingen centraal stonden. Omdat het menselijk individu niet in getallen alleen te vangen is, waren aanvullende beschrijvingen op deze signalementskaart noodzakelijk.
In Veenhuizen en Ommerschans werden strafkolonies opgericht. Hier werden landlopers en bedelaars opgesloten en aan het werk gezet. Maar ook kolonisten konden hier terechtkomen, bijvoorbeeld als straf voor drankmisbruik, ontucht, verkwisting, brutaliteit of desertie. In 1859 werden de kolonies overgenomen door de Nederlandse staat. Van 1896 tot 1901 werd in Veenhuizen en Ommerschans de signalementskaart ingevoerd. De bedenker van dit systeem was de Fransman Alphonse Bertillon (1853-1917). Hij was van mening, dat op basis van nauwkeurige lichaamsmetingen de identiteit van het individu vastgelegd kon worden. Op dit eenvoudige theoretische principe bouwde Bertillon een gecompliceerde identificatie methode, waarin lichaamsmetingen centraal stonden. Omdat het menselijk individu niet in getallen alleen te vangen is, waren aanvullende beschrijvingen op deze signalementskaart noodzakelijk.
Bron: AlleDrenten
Hieronder vindt u enige veroordeelden uit het Marnegebied en omgeving:
 |  |
Naam: Evert Bil Geboren: 22-03-1842, Eenrum (Gr.) Overleden: 17-02-1911, Veenhuizen (Norg) Datum van opname: 16 mei 1896 Beroep: Snelwever Relaties: Ongehuwd Misdrijf: Landloperij Vroegere veroordelingen: 2x, Landloperij Woonplaats: Zonder vaste Ouders: Jan Klaassens Bil en Willemina Tonnis Zeef | |
 |  |
Naam: Kornelis Boersma Geboren: 03-03-1858, Zoutkamp (Gr.) Overleden: 04-12-1924, Veenhuizen (Norg) Datum van opname: 19 februari 1901 Beroep: Sjouwerman Relaties: Ongehuwd Misdrijf: Bedelarij Vroegere veroordelingen: 5x, diefstal, mishandeling, bedelarij, onklaar maken van goederen, beledigen ambtenaar Woonplaats: Zoutkamp Ouders: Albert Wouters Boersma en Aaltje Kuipers | |
 |  |
Naam: Geert van der Kamp Geboren: 30-04-1835, Hornhuizen (Gr.) Overleden: 01-04-1916, Groningen Datum van opname: 13 mei 1896 Beroep: Arbeider Relaties: Ongehuwd Misdrijf: Landlooperij Vroegere veroordelingen: 6x, bedelen en landloperij Woonplaats: Zonder vaste Ouders: Hindrik Egberts van der Kamp en Eeke Geerts van der Ploeg | |
 |   |
Naam: Kornelis Wetzema Geboren: 22-11-1818, Obergum gem. Winsum (Gr) Overleden: Beroep: Geen Relaties: Weduwnaar van Geselina Pieters Wiebenga Misdrijf: Landlooperij Datum van opname: 6 augustus 1896 Vroegere veroordelingen: 3x, landloperij en bedelarij Woonplaats: Zonder vaste Ouders: Enne Kornelis Wetzema en Elske Hindriks van Dijk |