De Menselijke stamboom - Alles van het MARNEGEBIED

Zoeken
Ga naar de inhoud

Hoofdmenu:

De Menselijke stamboom

Genealogie

Marnegebied - De menselijke stamboom


et bekende plaatje van de evolutie van aap tot mens – met het rijtje steeds meer rechtop lopende, menselijker ogende voorouders – kan bijna in de prullenbak. Het ontstaan van de mens is weer ingewikkelder geworden.

In de klassieke stamboom evolueerde een kleine, nog aapachtige Homo habilis tot de grotere Homo erectus en die weer tot de moderne mens, Homo sapiens. Maar twee ‘nieuwe’ fossielen wijzen uit dat H. habilis en H. erectus zeker een half miljoen jaar lang tijdgenoten zijn geweest en de laatste dus nooit van de eerste kan zijn afgestamd. En dat H. erectus bovendien minder mensachtig was dan gedacht.

Dit blijkt uit een artikel van Keniaanse en Britse onderzoekers in Nature. De twee nieuwe fossielen, beiden circa anderhalf miljoen jaar oud, zijn in 2000 opgegraven nabij het Turkanameer in Noord-Kenia. Het gaat om fragmenten van een bovenkaak van H. habilis en een mooi intacte schedel van H. erectus. De kaak van H. habilis is 1,4 miljoen jaar oud, terwijl deze hominide 1,7 tot 2 miljoen jaar geleden geacht werd uitgestorven te zijn. ‘Het is het eerste echte bewijs dat H. habilis en H. erectus tegelijk hebben geleefd’, zegt Fred Spoor, mede-auteur en evolutionair anatoom aan University College, Londen, via een satelliettelefoon vanuit Kenia.

De H. erectus schedel, 1,55 miljoen jaar oud, is zo klein dat de onderzoekers eerst dachten dat hij van H. habilis moet zijn geweest. Na zeven jaar onderzoek concluderen ze nu dat hij van een jonge H. erectus-vrouw is. Vergelijking met andere H. erectus-schedels suggereert dat deze hominide ‘seksueel dimorfisme’ vertoonde: de mannen waren veel groter dan de vrouwen, net zoals bij de moderne gorilla. Dat wijst doorgaans op een sociale organisatie met dominante, haremhoudende mannetjes.

Beide mensachtigen moeten 2 tot 3 miljoen jaar geleden zijn ontstaan uit een nog onbekende gemeenschappelijke voorouder. Volgens Spoor hebben de twee soorten hetzelfde leefgebied in Oost-Afrika gedeeld, maar elkaar gemeden, zoals moderne chimpansees en gorilla’s nu. ‘Vermoedelijk bezetten ze een andere ecologische niche.’ H. habilis was een planteneter, zoals de gorilla, H. erectus een alleseter, zoals de chimpansee.

De geschiedenis herhaalt zich, eerder is al ontdekt dat de Neanderthaler geen voorouder is van de moderne mens, maar dat beide soorten lang naast elkaar hebben geleefd. Nu blijken H. habilis en H. erectus ten dele ook tijdgenoten. De huidige situatie, waarbij er maar één mensachtige op aarde rondloopt, is uitzonderlijk. Het overgrote deel van de menselijke evolutie leefden meerdere mensachtigen naast elkaar.

Het Genographic Project verzamelt het DNA van honderdduizenden mensen verspreid over de aarde, en vervolgens bestuderen computeralgoritmen de verwantschap tussen DNA-sequenties, om zo de verwantschap tussen verschillende bevolkingsgroepen te bepalen. Zo zijn we allemaal Afrikanen, en verlieten onze verre voorouders Afrika voor het eerst 65.000 jaar geleden, om in het Midden-Oosten te belanden en verder uit te zwermen.  

50.000 jaar geleden naderden de eerste voorhoedes van de mensheid Australië en Noord-Amerika.
Noord-Amerika werd bereikt door via Siberië de Bering-Straat over te steken naar Alaska. Zo’n veertigduizend jaar later zou nog een andere bevolkingsgroep hetzelfde doen, en dan ook meteen verder doortrekken naar Zuid-Amerika. De inwoners van Brasilië, Argentinië, Peru enzovoort stammen dus eigenlijk af van Siberiërs.  

Zo’n 30.000 jaar geleden bereikten de eerste migratiegolven ook Europa.  

Het Genographic Project bracht ook enkele andere interessante vondsten aan het licht, zoals de mogelijkheid dat een Zuid-Afrikaanse bevolkingsgroep, de Khoisan, voor bijna 100.000 jaar geïsoleerd waren van andere Afrikaanse stammen, zodat de menselijke soort bijna in tweeën was gesplitst.  

Een andere vondst toonde nog genetische sporen van de kruisvaarders aan in het DNA van christenen die in Libanon woonde. De onderzoekers vonden dus voor het eerst enkele genetische variaties veroorzaakt door religieuze verschillen in plaats van enkel geografische verschillen.  

Het Genographic Project levert ook meer bewijs voor de ‘evolutionaire flessenhals’ waardoor de mensheid moest kruipen zo’n 70.000 jaar geleden. Door grote klimaatsveranderingen, waarschijnlijk veroorzaakt door een gigantische vulkaanuitbarsting, bleven nog maar zo’n 10.000 mensen op aarde over, en sommige wetenschappers spreken van slechts 2000 mensen.
Wij stammen allemaal af van dit kleine groepje voorouders, zodat we allemaal verwant zijn aan elkaar.  

Als het Genographic Project één ding aantoont, dan is het wel dat rassen niet bestaan, en dat de mensheid één grote familie is.

De Australopithecus anamensis is een uitgestorven mens-achtige uit het geslacht Australopithecus en is de eerst bekende mensaap, die we met zekerheid kunnen toekennen aan onze menselijke stamboom.

Homo habilis, was een mensensoort die 2,2 tot 1,5 miljoen jaar geleden in Oost Afrika leefde

Homo neanderthalensis is een uitgestorven mensensoort. In Azië verdwenen de Neanderthalers ongeveer 50.000 jaar geleden, in Europa ongeveer 32-34.000 jaar geleden.


Homo Sapiens

 
Copyright 2015. All rights reserved.
Terug naar de inhoud | Terug naar het hoofdmenu